یوگا و معماری:
به نظر می رسد معماری و یوگا هیچ اشتراکی با یکدیگر نداشته باشند. اما اینگونه نیست و در واقع این دو مقوله اشتراکات فراوانی با هم دارند. برای بسیاری هم معماری و هم یوگا مسیری برای رسیدن به خودآگاهی، انسان شناسی، رشد روحانی و نفسانی و آشنایی با نقش خود در هستی هستند. معماری و یوگا اشتراکات زیادی در تاثیرگذاری روی انسان ها برای پرداختن به خویش دارند.
همانگونه که میدانید، روان‌شناسان بارها و بارها ثابت کرده اند که محیط زندگی بشر می تواند تاثیر بسزایی در روان او بگذارد. بنابراین فضا، نور، آکوستیک، رنگ و زیبایی شناسی می توانند نقش زیادی در روانشناسی رفتاری فرد داشته باشند. این مسئله می‌تواند گواه ارتباط نزدیک یوگا و معماری و تاثیر آن بر روان انسان‌ها باشد.
مطلب پیشنهادی: تاثیر معماری بر رفتار انسان‌ها
یک نقل قولی از یک معمار آمریکایی در مورد یوگا بسیار معروف شده است که گفته است:
معماری مرا کمک کرده است تا یوگا را دریابم و یوگا مرا کمک کرده است تا معماری را بهتر درک کنم.
تاثیر یوگا بر رفتار معماران:
تاثیر یوگا بر روان انسان‌ها در معماران نمود بسیاری پیدا کرده و معماران زیادی در طول تاریخ از یوگا برای رسیدن به خودآگاهی، تمرکز و حل چالش‌های طراحی خود استفاده کرده‌اند.
یوگا تنها یک ورزش نیست بلکه یک سبک زندگی است و معماری و یوگا هر دو در بطن خویش جهان بینی خاصی به انسان‌ها اعتا میکنند که برای گذر از بسیاری از مسائل کمک بسیار بزرگی محسوب می شود. هدف از این مطلب صرفا بررسی نکات اشتراک این دو فعالیت و شاید بهتر بگوییم، سبک زندگی باشد.
قبل از بررسی در مورد یوگا و معماری، بهتر است در مورد یوگا اطلاعاتی کسب کنیم.
یوگا چیست؟
تعاریف و تفاسیر زیادی از مفهوم یوگا وجود دارد که در این مقاله قصد نداریم در مورد آنها بحث کنیم. ولی یوگا صرفا انجام حرکات کششی روی مت نیست بلکه این تمرینات، ابزارهایی برای شناخت بهتر خود یوگا هستند. با این تمرینات شما یاد میگیرید که در لحظه حال زندگی کنید.
اگر بخواهیم یوگا را در یک جمله خلاصه کنیم، احتمالا خواهیم گفت که یوگا یعنی:
…جدایی از استرس و سرعت خودساخته زندگی که در هر لحظه زندگی برای خود ایجاد کرده ایم.
… تنها وسیله ای برای ساکت کردن هرچیزی جز خود است، که امکان ایجاد ارتباط مجدد فرد با خود فراهم آید.
یوگا یک سبک زندگی و یک مراقبه است. گذر زمان روی مت فقط یک المان از یوگا محسوب می شود.
اکنون با یادگیری مفاهیم یوگا، در ادامه در مورد اصول طراحی باشگاه‌های یوگا صحبت خواهیم کرد. پس با اورچین همراه باشید.
عناصر کلیدی در طراحی باشگاه های یوگا:
با ورود یوگا به فرهنگ ما،طراحی باشگاه‌های یوگا به موضوعی که چالش‌های جدیدی اعم از مسائل زیبایی شناختی، کاربردی و محیطی را برای معماران و طراحان ایجاد کرده است، تبدیل شده است. در طراحی باشگاه‌های یوگا باید این نکته را در نظر داشت که محیط هایی که برای چنین نیازهایی طراحی می‌شوند، محدود به فعالیت باشگاهی و ورزشی نمی شوند و محیط های درمانی و حتی گاها اقامتی را نیز در بطن خود جای می دهند وفرهنگ آن ورزش را نیز باید در طراحی باشگاه درنظر گرفت.
مطلب زیر با مطالعه و بررسی تعدادی از پروژه‌های موفق انجام یافته در این زمینه، به بررسی استانداردها برای طراحی و معماری باشگاه های یوگا و مدیتیشن میپردازد.
فضاها:
هرچند اکثر تمرینات یوگا، فضای مخصوص به خود را دارد اما اکثر این فعالیت‌ها در یک فضای مرکزی وسیع و باز که در ارتباط با چند اتاق پشتیبانی هستند، انجام می شوند پس نیاز است که یک فضای باز و وسیع را در مرکزیت فراهم کنید.
اتاق یا تالار اصلی:
همانطور که میدانید، اکثر فعالیت‌های یوگا، فعالیت‌های جمعی است. پس در ایتدا شما به یک فضای مرکزی نیاز دارید؛ این فضای مرکزی، مکانی است که مخصوص انجام فعالیت‌های جمعی می باشد. در اکثر موارد، این فضا پلان آزاد و منعطف بوده و قابلیت میزبانی از فعالیت‌های مختلف را دارد. برای تعریف استاندارد اندازه این فضا، میتوان به اندازه استاندارد مت یوگا در حالت پهن شده استناد کرد که حدودا 0.6*1.70 متر میباشد. حدود ۵۰ سانتیمتر فضا برای آزادی انجام حرکات بین دو مت نیز باید در نظر گرفته شود.
اکثر این فضاها دارای فضایی سکو مانند برای مربی یا استاد هستند که امکان دید مناسب به کاربران و همچنین تسلط کافی به همه نقاط کلاس توسط استاد یا مربی را ایجاد کند. همچنین توصیه می‌شود که تعدادی قفسه برای جاگذاری ابزارهای ضروری و شخصی کاربران فضا، اعم از حوله، بطری آب و آجر و… تعبیه شود تا کاربران در صورت نیاز دسترسی سریعی به وسایل خود داشته باشند. همچنین در اکثر فضاها روی دیوارها آیینه های قدی نصب می شود که تعداد و اندازه آن بسته به فعالیت های محیط تنظیم می شود.
سرویس‌های بهداشتی/ رختکن ها:
رختکن‌ها و سرویس‌های بهداشتی نه تنها در باشگاه‌های یوگا، بلکه در دیگر باشگاه‌ها نیز اصولا باید در نزدیکترین دسترسی به فضای اصلی یا محل تمرین و همچنین لابی یا ورودی اصلی محیط قرار بگیرند. برای استفاده افراد بیشتری از فضای سرویس بهداشتی، اصولا محل توالت باید از فضای روشویی جدا باشد. رختکن این باشگاه‌ها باید کمدهای قفل داری داشته باشند تا کاربران بتوانند وسایل شخصی خود را در آنها بگذارند.
سیرکولاسیون:
فضاهای ارتباطی مانند راه‌پله‌ها به طور عام در تمامی کاربری‌های عمومی نقش محوری و خاصی ایفا میکنند ولی در محیط‌های باشگاهی می توانند نقش‌های متنوعی همچون محل استراحت، محل انباری، سالن انتظار، پذیرش و راهرو صرف را ایفا کنند.
لازم به ذکر است که با توجه به تاکید بر وحدت و انسجام فضایی در این محیط ها، طراحی و فضاسازی در این کاربری بسیار مهم . حیاتی می باشد.
کاربری‌های دیگر:
بسته به سفارش کارفرما، این ساختمان ممکن است فضاهای دیگری مثل کلاس های تئوری، اتاق های ماساژ، جکوزی، سونا، فضای شنا و.. را نیز شامل شود. ارتفاع فضاهای نامبرده با رعایت استانداردهای ساختمانی و خواسته کارفرما انجام می شود. ولی باید در نظر داشت که اتاق یا تالار اصلی تمرین باید بیشترین ارتفاع در بین محیط ها را داشته باشد.
.
شرایط محیط باشگاه‌های یوگا:
۱. فضایی با نور طبیعی ایجاد کنید:
اول از همه کاملاً واضح است که باید اتاقی با نور زیاد ایجاد کنید.علاوه برآن سقف باشگاه یوگا باید بلند باشد و بهتر است که پنجره‌های بلند و نورگیر ایجاد کنید. زیرا نور طبیعی ذهنیت آرام و صلح آمیزی را برای دانش آموز ایجاد می کند. سعی کنید به سراغ نورپردازی آرام بخش بروید.
نور ملایم‌تر ایجاد کیند و اگر تمرین یوگا شما حول حرکات سرد بیشتر متمرکز باشد، یک فضای آرامبخش و کم نور می تواند حس آرامش را ایجاد کند. بنابراین بهترین کار این است که از لامپ‌ها که روی هر نورپردازی شدید بالای سر قرار دارد، پرهیز کنید.
۲. نوع کفپوش‌ها: